Fuzûlî

Bu eserde Süleyman Nazif’in her zamanki kalem kudretinin yanı sıra ele aldığı mevzuyu derinlemesine inceleme becerisine de şahit oluyoruz. Fuzûlî’nin hayatı hakkındaki kısıtlı bilgiye rağmen ona dair yerleşmiş birkaç bilgiyi kuvvetli tenkitlerle sarsıyor. Mesela Fuzûlî’nin Şii mezhebinden olduğu iddiasını çürütürken hasmının Fuad Köprülü gibi bir dev olması onu hiç endişelendirmemiş görünüyor.

Süleyman Nazif’e göre hissiyatın ikinci planda kaldığı, sahip olduğu akıl ve bilginin derecesini göstermeyi amaçlayan şiirlerde Fuzûlî kendi sanatkârlık çıtasının altında kalıyor. Fakat kalbinin ve kalbini cayır cayır yakan duyguların hâkim olduğu şiirler, Fuzûlî’yi bütün asırların zirvesine taşıyor; samimiyet ve coşkunluğuyla bütün imkânsızlıkları parçalayan, yanına yaklaşılmaz, kendisiyle boy ölçüşülmez bir dev oluyor.

Türkçenin şiir dili ve Türklerin şair bir millet olduğunu ispata belki tek başına yetecek kudretteki Fuzûlî’yi Süleyman Nazif’in kaleminden okuyacak olmak da cabası.