İberik Yarımadası’nda Tarık bin Ziyad’ın Kadiks Savaşı (711) ile başlayan İslam hâkimiyeti, 1492’de Gırnata’nın düşüşüyle sona ermiş oldu. Ne var ki bu düşüşün çalkantıları da birkaç asır devam etti.
Kuzeye doğru yürüyüşleri Puvatya Savaşı (732) ile durdurulan Endülüs Müslümanları, bilhassa kültürel ve ilmî sahadaki başarılarıyla İslam medeniyetinin yüz akı oldular: İbn Haldun, İbn Rüşd, İbn Hazm, İbn Tufeyl, İbn Bâcce, Muhyiddin ibn Arabî gibi büyük temsilciler yetiştirdiler.
Sekiz asırlık bu sürecin Doğu ve Batı medeniyetleri arasında verimli bir ittifak, hiç olmazsa kalıcı bir barış temin etmesi dünya adına da bir kazanç olurdu. Ne yazık ki Katolik Kilisesinin bağnazlığı bu fırsatın kaçmasına neden oldu. Bu kıtada kalan Müslüman ve Yahudilere vadedilen sadece kan, gözyaşı, ateş ve ölüm oldu.
Endülüs’ün imdadına koşanlar ise bir avuç Türk denizcisinden ibaretti. Kemal Reis, Pîrî Reis, Barbaros ve Turgud Reislerin kadırgalarında kendilerine yer bulabilenler, hüzünlü bir bakışla son bir kez baktılar ana vatanlarına…
